Center for Security Research Колумни Концепт на одржлива безбедност – Може ли да заживее?

Концепт на одржлива безбедност – Може ли да заживее?

Благоја Јанакиевски

Основната премиса на одржливата безбедност е дека не можеме успешно да ги контролираме сите последици од несигурноста, но мора да работиме на решавање на причините за проблемот. Со други зборови, „борбата против симптомите“ нема да успее, па затоа треба да ја „излечиме болеста“.

Тековните пристапи кон националната и меѓународната безбедност се засноваат на претпоставката дека несигурноста може да се контролира преку воена сила или рамнотежа на моќта и политиките за задржување. Најочигледен неодамнешен пример за таков пристап е таканаречената „војна против тероризмот“, која во суштина има за цел да го контролира тероризмот, без всушност да ги адресира основните причини.

Ваквите пристапи кон безбедноста се длабоки и ги обесхрабруваат светските политичари да создаваат реални и одржливи решенија за новите закани со кои се соочува светот во 21 век.

Одржливата безбедност се фокусира на меѓусебно поврзани, долгорочни причини за несигурност, вклучувајќи:

  • Климатска промена;
  • Губење на инфраструктура,
  • Недостиг на ресурси и масовно раселување на луѓе, што доведува до граѓански немири, насилство и меѓународна нестабилност;
  • Конкуренција над ресурсите, вклучувајќи храна, вода и енергија, особено во веќе нестабилните делови на светот;
  • Маргинализација на поголем дел од планетата: зголемување на социо-економските поделби и политичка, економска и културна маргинализација на мнозинството од светската популација;
  • Глобална милитаризација: зголемена употреба на воена сила како безбедносна мерка и понатамошно ширење на воената технологија (вклучително и хемиско, биолошко и нуклеарно оружје).

Постојат многу други фактори кои можат да ја загрозат безбедноста на луѓето ширум светот (како радикализација, брз раст на глобалното население и недостатоци на постојните форми на глобално управување), но овие четири „големи проблеми“ најдобро ја одразуваат комплексноста на современиот свет и проблемите со кои се соочува.

Светот никогаш не бил меѓусебно поврзан и толку социо-економски поделен, со толку очигледни еколошки ограничувања како што е сега. Никогаш порано традиционалните пристапи кон војување и употребата на сила не се покажаа толку контрапродуктивни како денес. Обидите да се направи разлика помеѓу овие трендови и другите безбедносни закани, може да се протолкуваат како симптоми на основните причини за проблемот и имаат тенденција да бидат по локализирани и непосредни (на пример, тероризам или организиран криминал).

Одржливата безбедност всушност промовира сеопфатен, систематски пристап кој ја зема предвид интеракцијата на различните трендови кои често се анализираат изолирано. Исто така, посветува посебно внимание на тоа како сегашното однесување на меѓународните актери и западните влади придонесува за зголемување, наместо за намалување на несигурноста. Одржливата безбедност оди подалеку од анализата на заканите до развој на рамка за нови безбедносни политики. Глобалната правда и еднаквоста се потребни како клучни барања за одржлив одговор, заедно со напредокот кон реформа на глобалните системи за трговија, помошта и ослободувањето од долгови; смели, видливи и значајни чекори кон нуклеарно разоружување (и контрола на биолошко и хемиско оружје); и поместување на трошоците за одбрана да се фокусираат на невоени безбедносни елементи. Ова ги зема предвид основните структурни проблеми во националниот и меѓународниот систем, како и институционалните промени потребни за развој и спроведување на ефективни решенија.

Related Post

Колумна на д-р Александар Нацев – „Пропаганда- или битка за срцата и умот на граѓаните“Колумна на д-р Александар Нацев – „Пропаганда- или битка за срцата и умот на граѓаните“

д-р Александар Нацев

Последниве неколку месеци, како последица на политичките случувања во Република Македонија, многу често се користат термините пропаганда и пропагандна кампања во секојдневните говори на политичарите, во новинарски текстови, во големиот број дебатни емисии, но и во меѓусебните разговори помеѓу обичните граѓани. Ако се погледнат различните контексти во кои се споменува пропагандата во нашето општество, ќе се забележи дека најчесто таа се доживува како негативна појава и како алатка за да се убедат луѓето да постапат во одредена ситуација и да изберат како ќе рационализираат, постапат или го дадат својот глас на одредено гласање. Во друг контекст, пропагандата се гледа како помошна алатка во одредени информативни кампањи кои треба да ја информираат јавноста за одредени аспекти или гледишта.

(more…)

Разгледување на влијанието на мотивацијата во современите текови во одбранатаРазгледување на влијанието на мотивацијата во современите текови во одбраната

д-р Александар Нацев

Мотивацијата е многу важна тема и е предмет на изучување, осoбeно во воспитно образовните установи, државните институции (како министерството за одбрана и  министерството за внатрешни работи), научните области како криминологија и психологија (како стручен дел во своето работење) и има веќе формирано свое место и улога во сите општества. Има многу проучувања од психолошки, социолошки, економски, воени, политички и други експерти на оваа проблематика кои го разгледуваат предметот на истражување од своја перспектива.

            Намерата ми е преку еден осврт на оваа проблематика да дадам придонес кон развојот на концептот на мотивацијата во сегментите и процесите во одбраната. Тука, во овој процес, во неговата природа се главните предизвици за истражување, и треба пообемно и поцелосно да се согледаат основните фактори за мотивација во делот на одбраната, преку осврт на индивидуалната мотивираност во воена средина, односно на војникот (како општ поим на сите категории на воени лица – војници, подофицери и офицери), резервен состав и други лица на служба во одбраната, со тежиште на армискиот состав како основна средина каде се одвива воспитно образовниот процес на војникот.

(more…)

Анализа на Раби Седрак: Како проширувањето на ИСИС во Африка ја поткопува безбедноста на ЕвропаАнализа на Раби Седрак: Како проширувањето на ИСИС во Африка ја поткопува безбедноста на Европа

Раби Седрак

Очигледно е дека западните приоди за борба против тероризмот се покажаа како неефикасни, бидејќи тие се фокусираа на безбедноста и војската а не на иницијативи на мир и одржлив развој. По многу години војни на присилување, бомбардирања и специјални операции предводени од САД во Авганистан, Ирак и Сирија, САД објави повлекување на своите сили назад во САД, без никакви индикации или намери да пренесат некои од нив во Африка. Франција, која е главната западна моќ во регионот на Африка “Сахел” од 2013 година, беше разочарана од многу загуби, особено од загубата на француската јавна поддршка за воените операции на африканското копно. Претседателот Емануел Макрон ги објави плановите за повлекување на повеќе од 5.000 војници од Мали, велејќи: „Време е да го преструктуираме француското воено присуство во регионот“.

(more…)