Center for Security Research Колумни Колумна на д-р Александар Нацев – „Пропаганда- или битка за срцата и умот на граѓаните“

Колумна на д-р Александар Нацев – „Пропаганда- или битка за срцата и умот на граѓаните“

д-р Александар Нацев

Последниве неколку месеци, како последица на политичките случувања во Република Македонија, многу често се користат термините пропаганда и пропагандна кампања во секојдневните говори на политичарите, во новинарски текстови, во големиот број дебатни емисии, но и во меѓусебните разговори помеѓу обичните граѓани. Ако се погледнат различните контексти во кои се споменува пропагандата во нашето општество, ќе се забележи дека најчесто таа се доживува како негативна појава и како алатка за да се убедат луѓето да постапат во одредена ситуација и да изберат како ќе рационализираат, постапат или го дадат својот глас на одредено гласање. Во друг контекст, пропагандата се гледа како помошна алатка во одредени информативни кампањи кои треба да ја информираат јавноста за одредени аспекти или гледишта.

Во основа, пропагандата претставува организиран метод и систем на ширење на идеи и наративи. Пропаганда е планираната употреба на било која форма на јавна или масовно-произведена комуникација која е дизајнирана со цел да оствари влијание врз разумот и емоциите на дадена група заради специфична цел, било таа цел да е воена, економска или политичка. Па така, секоја активност која има намера ширење на ставови и принципи преку пишан, печатен или сликовит медиум, директно или преку импликација и која е дизајнирана со цел да влијае врз луѓето да поверуваат во она што пропагаторот го пропагира претставува пропагандна активност.

            Бидејќи пропагандата е намерен и систематски обид да се обликуваат перцепциите, да се манипулира расудувањето и да се насочи однесувањето, постојат различи типови на пропаганда според нивото на нејзината транспарентност. Имено, се разликуваат два типа на пропаганда според транспарентноста, а тоа се отворена и затворена пропаганда. Отворена пропаганда се врши во услови при кои идентитетот и интересите на пропагаторот им се познати на целната група, кога на пример пропагаторот е одредена политичка партија или невладина организација (за заштита на животна средина и слично), а целната група се граѓаните од кои се бара одредена поддршка. Затворена пропаганда има во услови кога пропагаторот е непознат или прикриен, како на пример во преноси од тајни радио станици под тајно име или преку конспиративни групи.

            Исто така, пропагандата може да се подели и според изворот. Бидејќи пропагандата е  систематска форма на намерно убедување кое се обидува да оствари влијание врз емоциите, ставовите, размислувањата и активностите на специфични целни групи, многу е важно како ќе се одреди изворот на таа пропаганда. Па така, постојат три вида на пропаганда според изворот: бела пропаганда која потекнува од познат извор, сива пропаганда во која изворот не е јасно идентификуван и црна пропаганда, која пробува да го сокрие изворот на тој начин што ја насочува целната група дека оној извор кој го гледаат е вистинскиот (а всушност не е, туку е само параван за вистинскиот).

            За крај, збор два и за главните карактеристики на пропагандата, за да може граѓаните полесно да ги идентификуваат типовите на пропаганда кои погоре беа споменати. Пропагандата и пропагандните кампањи се одликуваат со користење на делумни или селектирани информации, кои се насочени да влијаат повеќе на емоциите, отколку да интелектот (разумот). Во зависност од потребата, може да се користи за маркетинг, односи со јавност, политички маркетинг, кампања за информации од јавен карактер, и исто така, во зависност од потребата, може да биде позитивна или негативна.

Related Post

НАТО и Кина – релација која допрва ќе се развиваНАТО и Кина – релација која допрва ќе се развива

доц д-р Александар Нацев, Извршен Директор на ЦБИ

На состанокот на НАТО во формат Шефови на држави и влади, одржан во Лондон во декември 2019та година, лидерите на земјите членки побараа од Генералниот секретар на НАТО Јенс Столтенберг да стартува еден процес кој треба да даде визија за иднината на НАТО и за зајакнување на политичката димензија на Алијансата. За да ја оствари оваа цел, во април 2020та година, Генералниот Секретар на НАТО формираше независна Истражувачка Група, и ја задолжи Групата да му достави препораки за неколку области, кои се круцијални за НАТО и неговото постоење. По екстензивни консултации во и надвор од НАТО, со кои беа опфатени научници, лидери од бизнис и технолошкиот сектор, пратеници, воени претставници и владини претставници од сите 30 земји членки, најголемиот дел на земјите партнери, и бројни меѓународни институции, Групата му го презентираше на Генералниот Секретар својот финален извештај, насловен НАТО 2030: Обединети за нова ера.

Одредени извадоци од овој извештај, кои беа претставени во светските медиуми, беа фокусирани на Кина, држава за која НАТО Алијансата немаше формални дискусии до пред една година. Во една своја дискусија за Извештајот НАТО 2030, поранешниот американски дипломат Вес Мичел, кој беше и еден од ко-претседавачите на Истражувачката група, ќе изјави „Русија останува примарната воена закана за Алијансата во догледна иднина, но подемот на Кина во овој момент е најголемата и најважна промена во стратешката околина на НАТО и претставува нешто на што Алијансата мора да се посвети“. Во Извештајот, Групата ја советува Алијансата „да посвети многу повеќе време, политички ресурси и акција во однос на безбедносните предизвици кои доаѓаат од Кина“.

(more…)

Како терористичките групи ја експлоатираат пандемијата со корона вирусотКако терористичките групи ја експлоатираат пандемијата со корона вирусот

Раби В Седрак

Ширењето на пандемијата на коронавирусот ја смени динамиката на повеќето политички процеси на локално, регионално и меѓународно ниво. Сепак, зачудувачки е дека актерите на сегашните терористички групи од различни идеологии, покажаа значителни способности за брзо прилагодување кон промените предизвикани од ширењето на коронавирусот. Навистина, некои терористички групи имаат тенденција да го користат вирусот како алатка за постигнување на своите цели, како што е обидот на некои терористи во Тунис да го шират вирусот меѓу припадниците на безбедноста на почетокот на овој месец. Преку набљудување на однесувањето на насилните екстремистички групи ширум светот во текот на изминатите недели, може да се идентификуваат голем број патеки преку кои вирусот влијае на движењето на ваквите екстремистички групи, поточно патеките што ги користат овие групи за да им служат на нивните цели.
Прочитај повеќе

Македонските затвори во улога на „Safe Haven” за терористиМакедонските затвори во улога на „Safe Haven” за терористи

м-р Бојан Христовски

Во текот на последната деценија светот се соочи со нов облик на тероризам чијашто идеологија произлезе од воените дејствија во Ирак и Сирија, првенствено во организација или со поддршка на терористичката организација ИСИС. Во налетот на тероризмот настрадаа дури и најсилните и најбезбедните европски центри. Имено, голем број европски метрополи беа мета на терористите, при што се истакнува дека во периодот 2014 – 2017 година во земји членки на ЕУ биле изведени дури 56 терористички напади во кои животот го загубиле 381 лице. Карактеристично за нападите е тоа што тие биле насочени кон таканаречени „меки цели“, односно без предупредување биле напаѓани невооружени цивили на фреквентни локации. Генерално, сите акти на тероризам во Европа биле организирани  или произлегле од актерите и поддржувачите на „Исламска Држава“, односно лица повратници од Сирија и Ирак или лица кои биле во непосреден контакт со нив.

(more…)