Center for Security Research Колумни Колумна на д-р Александар Нацев – „Пропаганда- или битка за срцата и умот на граѓаните“

Колумна на д-р Александар Нацев – „Пропаганда- или битка за срцата и умот на граѓаните“

д-р Александар Нацев

Последниве неколку месеци, како последица на политичките случувања во Република Македонија, многу често се користат термините пропаганда и пропагандна кампања во секојдневните говори на политичарите, во новинарски текстови, во големиот број дебатни емисии, но и во меѓусебните разговори помеѓу обичните граѓани. Ако се погледнат различните контексти во кои се споменува пропагандата во нашето општество, ќе се забележи дека најчесто таа се доживува како негативна појава и како алатка за да се убедат луѓето да постапат во одредена ситуација и да изберат како ќе рационализираат, постапат или го дадат својот глас на одредено гласање. Во друг контекст, пропагандата се гледа како помошна алатка во одредени информативни кампањи кои треба да ја информираат јавноста за одредени аспекти или гледишта.

Во основа, пропагандата претставува организиран метод и систем на ширење на идеи и наративи. Пропаганда е планираната употреба на било која форма на јавна или масовно-произведена комуникација која е дизајнирана со цел да оствари влијание врз разумот и емоциите на дадена група заради специфична цел, било таа цел да е воена, економска или политичка. Па така, секоја активност која има намера ширење на ставови и принципи преку пишан, печатен или сликовит медиум, директно или преку импликација и која е дизајнирана со цел да влијае врз луѓето да поверуваат во она што пропагаторот го пропагира претставува пропагандна активност.

            Бидејќи пропагандата е намерен и систематски обид да се обликуваат перцепциите, да се манипулира расудувањето и да се насочи однесувањето, постојат различи типови на пропаганда според нивото на нејзината транспарентност. Имено, се разликуваат два типа на пропаганда според транспарентноста, а тоа се отворена и затворена пропаганда. Отворена пропаганда се врши во услови при кои идентитетот и интересите на пропагаторот им се познати на целната група, кога на пример пропагаторот е одредена политичка партија или невладина организација (за заштита на животна средина и слично), а целната група се граѓаните од кои се бара одредена поддршка. Затворена пропаганда има во услови кога пропагаторот е непознат или прикриен, како на пример во преноси од тајни радио станици под тајно име или преку конспиративни групи.

            Исто така, пропагандата може да се подели и според изворот. Бидејќи пропагандата е  систематска форма на намерно убедување кое се обидува да оствари влијание врз емоциите, ставовите, размислувањата и активностите на специфични целни групи, многу е важно како ќе се одреди изворот на таа пропаганда. Па така, постојат три вида на пропаганда според изворот: бела пропаганда која потекнува од познат извор, сива пропаганда во која изворот не е јасно идентификуван и црна пропаганда, која пробува да го сокрие изворот на тој начин што ја насочува целната група дека оној извор кој го гледаат е вистинскиот (а всушност не е, туку е само параван за вистинскиот).

            За крај, збор два и за главните карактеристики на пропагандата, за да може граѓаните полесно да ги идентификуваат типовите на пропаганда кои погоре беа споменати. Пропагандата и пропагандните кампањи се одликуваат со користење на делумни или селектирани информации, кои се насочени да влијаат повеќе на емоциите, отколку да интелектот (разумот). Во зависност од потребата, може да се користи за маркетинг, односи со јавност, политички маркетинг, кампања за информации од јавен карактер, и исто така, во зависност од потребата, може да биде позитивна или негативна.

Related Post

Колумна на м-р Александар Трајковски – „Анализа на карактеристиките на левичарскиот и десничарскиот тероризам“Колумна на м-р Александар Трајковски – „Анализа на карактеристиките на левичарскиот и десничарскиот тероризам“

м-р Александар Трајковски

Несомнено е дека идеологиите, како такви, отсекогаш имале енормно и пресудно влијание во историјата на човекот. Како резултат на тоа, истите директно и/или индиректно ги предопределуваат конструктивните или деструктивните акции кои (ќе) ги презема човекот. Со други зборови, идеологиите претставуваат моќна и клучна алатка! Алатка која има огромен потенцијал да влијае како стимулациски механизам, односно да го придвижува и определува правецот на движење на човештвото и неговите креации (државите, монархиите, кнежевствата, покраините итн.).Меѓутоа,во контекст на ова, идеологиите со нивното влијание не ги одминаа дури ни на терористичките организации и терористите-поединци, па дури ни на суверените државни актери кои јавно и/или прикриено го поддржуваат, спонзорираат или, пак, имплементираат тероризмот на домашен терен и/или во меѓународни рамки.

            Левичарскиот тероризам (ултралевичарскиот, квазиреволуционерниот, „црвениот“ тероризам) својот голем подем го доживува во седумдесеттите години на 20 век, а во почетокот на 21 век тој е речиси минато. Идеологијата на левичарските терористи е под силно влијание на марксизмот и на други социјалистички и комунистички мисли. Па според тоа, тој во литературата може да се препознае и под термините:„марксистичко-ленинистички“, „револуционерен“ тероризамитн. Како еден од факторите на борбено загрозување, тој не може реално да ја загрози безбедноста на една држава на генерален план, но може да и создаде големи проблеми, да загрози бројни човечки животи и уништи значајни материјални добра. Левичарските терористи настојуваат да целат на згради и владини структури, кои го претставуваат капитализмот, или да изведуваат атентати на претседатели на влади и капиталисти. Најчесто со една и единствена намера, а тоа е насилна смена на постоечките (главно „капиталистичките“) демократии и политики во државите со етаблирање на „нови влади“ кои ќе владеат, односно функционираат исклучиво на социјалистичка, комунистичка, марксистичка, марксистичко-ленинистичка, маоистичка, пролетеријатска,работничка (народна)или друг облик на истородна основа, или, пак, ќе претставуваат еден своевиден микс (од сите или дел) од претходно споменатите, а во коишто главен акцент, пред се, ќе биде ставен на пролетеријатите и/или на работничките класи.Современиот квазиреволуционерен тероризам има потреба идеолошки да се базира и на анархизмот, најчесто заради проценката дека револуцијата во Западна Европа невозможно е да се изведе според марксистичките „обрасци“, а тоа го потврдува крахот на социјализмот во светот. Сосема е разбирливо дека анархизмот заради стратегиите на директните акции им одговарал на сите левичарски групи и организации во Западна Европа кои, зарадиволунтаризмот и нетрпеливоста, се определувале за патеките на индивидуално политичко насилство, без обврската да се потпираат на масите, како и патеките кои треба да доведат до општествена револуција.

(more…)

Македонските затвори во улога на „Safe Haven” за терористиМакедонските затвори во улога на „Safe Haven” за терористи

м-р Бојан Христовски

Во текот на последната деценија светот се соочи со нов облик на тероризам чијашто идеологија произлезе од воените дејствија во Ирак и Сирија, првенствено во организација или со поддршка на терористичката организација ИСИС. Во налетот на тероризмот настрадаа дури и најсилните и најбезбедните европски центри. Имено, голем број европски метрополи беа мета на терористите, при што се истакнува дека во периодот 2014 – 2017 година во земји членки на ЕУ биле изведени дури 56 терористички напади во кои животот го загубиле 381 лице. Карактеристично за нападите е тоа што тие биле насочени кон таканаречени „меки цели“, односно без предупредување биле напаѓани невооружени цивили на фреквентни локации. Генерално, сите акти на тероризам во Европа биле организирани  или произлегле од актерите и поддржувачите на „Исламска Држава“, односно лица повратници од Сирија и Ирак или лица кои биле во непосреден контакт со нив.

(more…)

Користење на отворени извори на податоциКористење на отворени извори на податоци

Јане Јанчески

Прибирањето податоци од јавни или отворени извори стана еден од методите кои се широко користени во денешната работа на новинарските агенции, детективските агенции, компаниите кои работат приватно разузнавање, но и органите на државната управа кои се занимаваат со безбедносно-разузнавачка работа. Овој метод на прибирање податоци е само еден дел од арсеналот на погоре споменатите ентитети, но слободно може да се каже дека е и еден од најекономичните и најмногу користени, и во кохезија со другите методи на прибирање податоци може да не однесе кон комплетирање на сликата за нашиот предмет на интерес.

(more…)