Center for Security Research Колумни Концепт на одржлива безбедност – Може ли да заживее?

Концепт на одржлива безбедност – Може ли да заживее?

Благоја Јанакиевски

Основната премиса на одржливата безбедност е дека не можеме успешно да ги контролираме сите последици од несигурноста, но мора да работиме на решавање на причините за проблемот. Со други зборови, „борбата против симптомите“ нема да успее, па затоа треба да ја „излечиме болеста“.

Тековните пристапи кон националната и меѓународната безбедност се засноваат на претпоставката дека несигурноста може да се контролира преку воена сила или рамнотежа на моќта и политиките за задржување. Најочигледен неодамнешен пример за таков пристап е таканаречената „војна против тероризмот“, која во суштина има за цел да го контролира тероризмот, без всушност да ги адресира основните причини.

Ваквите пристапи кон безбедноста се длабоки и ги обесхрабруваат светските политичари да создаваат реални и одржливи решенија за новите закани со кои се соочува светот во 21 век.

Одржливата безбедност се фокусира на меѓусебно поврзани, долгорочни причини за несигурност, вклучувајќи:

  • Климатска промена;
  • Губење на инфраструктура,
  • Недостиг на ресурси и масовно раселување на луѓе, што доведува до граѓански немири, насилство и меѓународна нестабилност;
  • Конкуренција над ресурсите, вклучувајќи храна, вода и енергија, особено во веќе нестабилните делови на светот;
  • Маргинализација на поголем дел од планетата: зголемување на социо-економските поделби и политичка, економска и културна маргинализација на мнозинството од светската популација;
  • Глобална милитаризација: зголемена употреба на воена сила како безбедносна мерка и понатамошно ширење на воената технологија (вклучително и хемиско, биолошко и нуклеарно оружје).

Постојат многу други фактори кои можат да ја загрозат безбедноста на луѓето ширум светот (како радикализација, брз раст на глобалното население и недостатоци на постојните форми на глобално управување), но овие четири „големи проблеми“ најдобро ја одразуваат комплексноста на современиот свет и проблемите со кои се соочува.

Светот никогаш не бил меѓусебно поврзан и толку социо-економски поделен, со толку очигледни еколошки ограничувања како што е сега. Никогаш порано традиционалните пристапи кон војување и употребата на сила не се покажаа толку контрапродуктивни како денес. Обидите да се направи разлика помеѓу овие трендови и другите безбедносни закани, може да се протолкуваат како симптоми на основните причини за проблемот и имаат тенденција да бидат по локализирани и непосредни (на пример, тероризам или организиран криминал).

Одржливата безбедност всушност промовира сеопфатен, систематски пристап кој ја зема предвид интеракцијата на различните трендови кои често се анализираат изолирано. Исто така, посветува посебно внимание на тоа како сегашното однесување на меѓународните актери и западните влади придонесува за зголемување, наместо за намалување на несигурноста. Одржливата безбедност оди подалеку од анализата на заканите до развој на рамка за нови безбедносни политики. Глобалната правда и еднаквоста се потребни како клучни барања за одржлив одговор, заедно со напредокот кон реформа на глобалните системи за трговија, помошта и ослободувањето од долгови; смели, видливи и значајни чекори кон нуклеарно разоружување (и контрола на биолошко и хемиско оружје); и поместување на трошоците за одбрана да се фокусираат на невоени безбедносни елементи. Ова ги зема предвид основните структурни проблеми во националниот и меѓународниот систем, како и институционалните промени потребни за развој и спроведување на ефективни решенија.

Related Post

Обезбедена или необезбедена безбедност -За потребата од безбедносна проценкаОбезбедена или необезбедена безбедност -За потребата од безбедносна проценка

Дарко Мирчески

Прекршувањата на правилата и споровите меѓу луѓето секогаш постоеле и ќе постојат, а судот е органот што одлучува за правдата во такви ситуации. Судот е институција која според принципот на поделба на власта, ја извршува судската власт. По својата природа на делување, секојдневно се наоѓа во ситуација да прима и услужи голема фреквенција на странки, вклучувајќи престапници и сторители на потешки кривични дела. Со цел заштита на имотот, редот и мирот, како и животите на сите присутни, е воведена посебна служба која се грижи за целокупната безбедност, наречена судска полиција.

(more…)

Изборни стратегии и изборен менаџментИзборни стратегии и изборен менаџмент

Мартин Стојановски

Изборите се процес преку кој народот (односно гласачите) им го доверуваат извршувањето на политичка власт на политичарите и ги овластуваат политичарите да управуваат со државата во нивно име. Токму затоа, слободно може да се каже дека изборите се извор и темел на легитимитетот на целокупниот систем на државна власт. Заради тоа, политичките партии или независните кандидати кои се учесници во еден процес, мораат одлично да го познаваат овој процес, да имаат развиено уникатни методологии и стратегии, и да имаат детално разработени планови и сценарија како да ја остварат својата зацртана цел, а тоа е да убедат колку што може повеќе гласачи дека програмата која ја нудат е вистинската и дека е во нивен интерес да им го дадат својот глас токму на нив. Или накратко кажано, да имаат соодветна изборна стратегија и да имаат добар изборен менаџмент во својата изборна кампања.

(more…)

Една од главните безбедносни закани во Македонија се повратниците од ИСИСЕдна од главните безбедносни закани во Македонија се повратниците од ИСИС

д-р Александар Нацев

Последното апсење на осум лица за сторено кривично дело „терористичка организација“ во Скопје и Куманово, повторно го актуелизираше прашањето дали Македонија е безбедна во поглед на организирано терористичко дејствување или сме „лесна мета“ за припадниците на терористичките групи. Зачестените апсења на лица за кои постои сомнение/докази дека биле дел од терористичката организација Исламска држава во Сирија и Ирак, како на пример оние во 2018 година кога беа уапсени седум лица, па потоа следуваше и апсење на три лица во септември 2020 година, кога беше запленето поголемо количество оружје, муниција и опрема, меѓу кои и самоубиствени експлозивни појаси, укажуваат на тоа дека Македонија треба да му пристапи сериозно на овој безбедносен предизвик и националните безбедносни служби да ги насочат своите капацитети и ресурси во справувањето со оваа специфична безбедносна закана.

(more…)