Турската влада ги исцрпи сите алатки на нејзината надворешна политика и ја продлабочи зависноста на земјата од западните сили. Турција не беше во можност да ја искористи глобалната трансформација, која најавува постоење на различни нови играчи. Наместо тоа, таа стана, економски и стратешки позависна од Западот, а особено од САД.
Турција периодов ја изгуби својата шанса за стратешка автономија, а исто така ја изгуби можноста за поголемо влијание и наметнување на своето гледиште во регионот. Турција доживеа противречности во нејзината надворешна политика, за прв пат во нејзината историја, особено во последните десет години. Партијата за правда и развој му претстави на светот контрадикторна слика за нејзината најавена надворешна политика. Ги изгуби пријателите кои ја обвинија за тиранија и експанзија, се дистанцираше самата од сојузниците и соочена со соседите, Турција стана дел од скоро сите кризи на Блискиот исток.
Турскиот претседател не беше во можност да изгради однос на доверба со Русија по обидот за ударот во 2016 година, и покрај иницијативите од кои се повлекуваше. Можеби, со опишување на овој однос, можеме да ги покажеме противречностите на оваа нестабилна политика: од соборувањето на рускиот авион и извинувањето потоа, до турските воени интервенции и во Сирија и во Либија, како и купувањето на С- Ракетен систем 400, преку неисполнување на ветувањето за разоружување на терористите во Идлиб или ветување за нивно назначување за терористи и конечно поддршка на Украина и нејзино обезбедување со воена опрема.
Москва го покажа својот гнев, реши да не ги испраќа долгоочекуваните руски туристи во Турција и ја предупреди Анкара да не се меша во аферата Крим. Турција им го сврте грбот на Соединетите држави кога го купи С-400, која ја прекина соработката меѓу двете страни за набавка на Ф-35. Европската унија воведе ограничени санкции за голем број турски официјални лица, кои имаат врска со Генералното енергетско претпријатие и најави соработка со Вашингтон во врска со нејзиниот став во однос на турската политика, што го смета за неодговорно, па Турција се повлече од својата политика во Медитеранот и побара право да истражува за гас и нафта во источниот Медитеран, завршувајќи ги нејзините истражувања на море.
Ердоган очајно бараше излез со понатамошно сојузување со Западот. И тука е владата на Партијата на правдата и развојот која спроведува стратегија заснована на избегнување на понатамошни санкции од Европската унија, во замена за повлекување од источен Медитеран и враќање на усвоеното стратешко партнерство со Соединетите држави во сливот на Црното Море, а исто така се обидува да избегне непријателство со Русија од страв од нејзините реакции. Нејзината стратегија се врати кон соработка со Европската унија според нејзините услови, и тој се согласи на нејзините барања, од кои најважно беше да се контролира протокот на бегалци од нејзините земји и започна истражни разговори со Грција, кои вклучуваа дискусии за нафта и гас истражувања на истокот на Средоземното море, откако тaa одби каков било дијалог во врска со ова. Политиките за спротивставување на Русија против Соединетите држави, закана кон Европската унија со бегалци и закана со воена сила на земјите од регионот, не успеаја, но резултатите од руско-американските односи сè уште ги зголемуваат загриженоста на владејачката партија.
Турција се обиде да ги поправи односите со тројцата сојузници на Соединетите држави, Египет, Израел и Саудиска Арабија, за да ја надмине својата регионална изолација, па испрати порака до Соединетите држави дека ќе застане заедно со Западот во создавањето на нови регионални биланси.
Соединетите држави го отворија патот за раст на безбедносната соработка меѓу Саудиска Арабија и Обединетите Арапски Емирати од една страна и Грција и Република Кипар од друга страна. Ова е невиден развој во регионот и ниту една од овие земји, барем Саудиска Арабија, ОАЕ и Грција, не сакаат да ги подобрат односите со Турција. Дури и Египет бавно го стори тоа.
Несомнено е дека на турската надворешна политика најпрво и недостигаа постојани односи со доверливи пријатели и сојузници, така што мнозинството регионални и глобални актери и влијателни фактори, станаа свесни за очајната ситуација на Турција, која, откако ќе се најде во мал агол, ќе се повлече, особено по големиот економски пад. Оваа слабост ја погоди Турција, чии владетели извршија притисок врз Соединетите држави кога видоа дека нивните интереси се на удар. Јасно е дека употребата на дефиницијата за „ерменски геноцид“ од страна на американскиот претседател Џо Бајден беше намерна, бидејќи однапред знае дека турската реакција ќе биде слаба, особено што Ердоган едвај го пречека на маргините состаноци на самитот на НАТО на 14 јуни.
Јасно е дека САД повеќе не ја сметаат Турција за сигурен и предвидлив партнер, знаејќи дека владата на Ердоган не се осмелува да ја затвори воздухопловната база Инџирлик, без оглед колку за тоа навестуваат турските медиуми и дека станува збор за кошмар за неговата влада затоа што тоа ќе ја намали стратешката важност на Турција, особено затоа што Турција секогаш ја користи оваа тема за уцена, во време кога Ердоган бара начин да пристапи на администрацијата на Бајден, која има нови капацитети во Грција, северна Сирија и Ирак, и која нема намери за повлекување од базата Инџирлик.
Турската влада се плаши од губење на стратешкото значење и влегување во конкуренција со другите сојузници на Соединетите држави во регионот, како што се Грција, Република Кипар, па дури и Партијата на демократскиот сојуз во Сирија и смета дека Соединетите држави ќе бидат во подобра позиција ако соработуваат со Турција.
Стратегијата за користење надворешна политика како алатка за останување на власт не покажа успех, а Ердоган не беше во можност да го замени подобриот систем со стариот. Воените авантури на Турција не доведоа до вредни достигнувања, па дури нејзината надворешна политика ослабе. Владата ги исцрпи сите свои надворешно-политички алатки и ја продлабочи зависноста на земјата од западните сили. А, една функционална држава се врати да бара задоволство од американските компании и инвеститори, со цел да инвестира пари во Турција, која се претвори во слаба и кревка држава пред Западот и во светот.
Анализата е оригинално објавена на herald.mk
